Czym jest zespół cieśni nadgarstka i jak go rozpoznać?

Zespół cieśni nadgarstka (ZCN) to jedno z najczęściej diagnozowanych schorzeń układu nerwowego obwodowego. Dotyczy on przede wszystkim nerwu pośrodkowego, który biegnie przez wąski kanał w nadgarstku zwany kanałem nadgarstka. Gdy ten kanał zostaje zwężony lub dochodzi do ucisku nerwu, pojawiają się objawy charakterystyczne dla zespołu cieśni nadgarstka.

Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka

Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka są zróżnicowane i mogą obejmować:

• Przeciążenie nadgarstka – długotrwałe wykonywanie powtarzalnych ruchów dłoni i nadgarstka, np. praca przy komputerze.
• Urazy nadgarstka – zwichnięcia, złamania lub inne kontuzje.
• Choroby ogólnoustrojowe – takie jak cukrzyca, choroby tarczycy czy reumatoidalne zapalenie stawów.
• Zmiany hormonalne – szczególnie w okresie ciąży lub menopauzy.
  
  

Objawy zespołu cieśni nadgarstka

Najczęściej występujące objawy to:

• Drętwienie i mrowienie palców (szczególnie kciuka, palca wskazującego i środkowego).
• Ból promieniujący od nadgarstka w górę ramienia.
• Osłabienie chwytu ręki.
• Uczucie sztywności dłoni, szczególnie rano.
  
  

Diagnostyka zespołu cieśni nadgarstka

Rozpoznanie zespołu cieśni nadgarstka zaczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego. Podstawowe metody diagnostyczne to:

• Test Phalena – polegający na zgięciu nadgarstka i utrzymaniu tej pozycji przez około minutę.
• Test Tinela – delikatne opukiwanie okolicy nadgarstka w celu wywołania objawów.
• Badania obrazowe – USG nadgarstka, a w zaawansowanych przypadkach także rezonans magnetyczny.
• Elektromiografia (EMG) – badanie przewodnictwa nerwowego, które pomaga ocenić stopień uszkodzenia nerwu.
  
  

Leczenie zespołu cieśni nadgarstka

Leczenie zależy od nasilenia objawów i może obejmować:

• Zmianę nawyków – ograniczenie czynności obciążających nadgarstek.
• Fizjoterapię – ćwiczenia rozciągające i wzmacniające.
• Farmakoterapię – stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
• Unieruchomienie nadgarstka – stosowanie ortezy.
• Leczenie chirurgiczne – w przypadku braku poprawy po leczeniu zachowawczym.
  
  

Jak zapobiegać zespołowi cieśni nadgarstka?

Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju zespołu cieśni nadgarstka, warto:

• Unikać długotrwałego wykonywania powtarzalnych ruchów dłoni.
• Regularnie robić przerwy podczas pracy przy komputerze.
• Dbać o prawidłową ergonomię stanowiska pracy.
• Stosować ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie dłoni i nadgarstka.
  
  

Zespół cieśni nadgarstka to schorzenie, które może znacząco obniżyć komfort życia, ale jego wczesne rozpoznanie i leczenie pozwala uniknąć poważniejszych powikłań. Regularne dbanie o zdrowie nadgarstków i świadomość objawów to klucz do skutecznej profilaktyki.